حوزههای درمان
سرطان ریه
با حدود ۲.۵ میلیون مورد جدید و ۱.۸ میلیون مرگ سالانه ؛ سرطان ریه عامل اصلی مرگومیر ناشی از سرطان در سراسر جهان است.
سرطان ریه
با حدود ۲.۵ میلیون مورد جدید و ۱.۸ میلیون مرگ سالانه، سرطان ریه عامل اصلی مرگومیر ناشی از سرطان در سراسر جهان است. درمان سرطان ریه با پیشرفتهای جدید در تشخیص و درمانهای هدفمند، بهبود قابل توجهی برای گروهی از بیماران ایجاد کرده است. سازمان جهانی بهداشت (WHO) اکنون سرطان ریه را بهعنوان یک اولویت حیاتی در سلامت جهانی به رسمیت شناخته و خواستار راهبردهای یکپارچه برای بهبود نتایج و کاهش نابرابریها شده است.
طبقهبندی
- سرطان ریه سلول غیرکوچک (NSCLC): رایجترین نوع، شامل آدنوکارسینوما، کارسینوم سلول سنگفرشی و کارسینوم سلول بزرگ. آزمایشهای مولکولی برای برنامهریزی درمان ضروری است.
- سرطان ریه سلول کوچک (SCLC): زیرنوعی با رشد سریع که اغلب با مصرف دخانیات مرتبط است و معمولاً در مراحل پیشرفته تشخیص داده میشود.
- زیرگونههای نادر: شامل سرطانهای ریوی ناشی از تغییرات ژنتیکی غیرمعمول که اکنون با روشهای تشخیصی پیشرفته قابل شناسایی هستند.
تشخیص و غربالگری
- سیتیاسکن با دوز پایین: استاندارد طلایی برای غربالگری افراد پرخطر که بهطور قابل توجهی بقای بیماران را افزایش میدهد.
- بیوپسی مایع و پروفایل سازی ژنومی جامع (CGP): امکان تشخیص دقیق و غیرتهاجمی را فراهم میکنند.
- تصویربرداری تقویتشده با هوش مصنوعی: برای بهبود تشخیص زودهنگام و دقت مرحلهبندی در حال استفاده است.
سازمان جهانی بهداشت کشورها را به اجرای راهبردهای ملی غربالگری با دسترسی برابر و مراقبتهای پیگیری ترغیب میکند.
روشهای درمانی
درمان سرطان ریه بر اساس ویژگیهای زیستی و مرحله بیماری تنظیم میشود. گزینهها شامل:
- جراحی، بهویژه برای NSCLC در مراحل اولیه
- پرتودرمانی، از جمله تکنیکهای استریوتاکتیک برای تومورهای موضعی
- شیمیدرمانی، اغلب همراه با سایر روشها
- درمانهای هدفمند، بر اساس عوامل مولکولی
- ایمونوتراپی، که اکنون در بسیاری از مسیرهای درمانی استاندارد شده است
- کارآزماییهای بالینی، که دسترسی به درمانهای نوآورانه را فراهم میکنند
دیدگاه WHO و پیشگیری جهانی
قطعنامه سال ۲۰۲۵ سازمان جهانی بهداشت درباره سلامت ریه خواستار موارد زیر است:
- سیاستهای ملی یکپارچه که سرطان ریه را در سیستمهای مراقبت اولیه لحاظ کنند
- دستورالعملهای مبتنی بر شواهد برای تشخیص زودهنگام
- دسترسی مقرونبهصرفه به تشخیصهای با کیفیت و فناوریها
- کمپینهای آگاهی عمومی برای کاهش انگ و ارتقای سرطان ریه بهعنوان اولویت سیاستگذاری
پیشگیری اولیه همچنان حیاتی است. WHO تاکید میکند بر:
- کنترل دخانیات بهعنوان موثرترین راهبرد
- کاهش آلودگی هوا
- مقررات ایمنی شغلی
- محیطهای بدون دود و ابتکارات آموزشی
منابع
World Health Organization. Lung Cancer. Last updated June 2023. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/lung-cancer
Lung Cancer Policy Network. “Statement on the WHO’s Lung Health Resolution.” May 2025. https://www.lungcancerpolicynetwork.com/the-lung-cancer-policy-networks-statement-on-the-whos-lung-health-resolution
Lung Cancer Europe. “Spotlight on the Lung Health Resolution at the World Health Assembly 2025.” May 2025. https://www.lungcancereurope.eu/2025/05/19/luce-spotlight-on-the-lung-health-resolution-at-the-world-health-assembly-2025